Όταν τα ερωτήματα πια είναι περισσότερα από τις απαντήσεις

120

Άρθρο στο TheOpinion του Διευθυντή Ερευνών της OPINION POLL, Πολιτικού Αναλυτή,  Ζαχαρία Ζούπη.

Τα συλλαλητήρια της δεύτερης επετείου από την τραγωδία των Τεμπών ξεπέρασαν κάθε προβλεπόμενη μαζικότητα και είναι σαφές, ότι έχουν επιδράσει στη περιρρέουσα ατμόσφαιρα , στο πολιτικό κλίμα. Όπως δε τα πρώτα συλλαλητήρια παρήγαγαν πολιτικά αποτελέσματα , το ίδιο θα πρέπει να αναμένεται και τώρα. Οι πολίτες κατέβηκαν στους δρόμους πέρα από κομματικές ταμπέλες, στις διαδηλώσεις αυτές υπήρχε μια πολύ ηχηρή σιωπή και στις έρευνες κοινής γνώμης φαίνεται ότι υπάρχει συσσωρευμένη οργή  και αίσθηση αδικίας. Ωστόσο είναι σαφές ότι διαχρονικά έχει φανεί ότι σε διαδηλώσεις τέτοιας έκτασης διευκολύνεται η πολιτική ζύμωση και συγκεντρώνεται πολιτικό κεφάλαιο. Το πως θα εκφραστεί αυτό το δεδομένο, δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε. Σίγουρα όμως βρισκόμαστε  σε μια νέα πολιτική συνθήκη.
Από  τις έρευνες μετά τα συλλαλητήρια,  φαίνεται ότι οι τάσεις που διαμορφώθηκαν μετά τις πρώτες συγκεντρώσεις συνεχίζουν πιο έντονα.  Η Ν.Δ χάνει σημαντικές δυνάμεις , κάτι αναμενόμενο  και ταυτόχρονα χάνει και το ΠΑΣΟΚ αναλογικά  επί των δυνάμεών του όσο περίπου και η Ν.Δ !Πρόκειται για πρωτοφανές για την Μεταπολίτευση δημοσκοπικό εύρημα, να χάνει και η Κυβέρνηση και να χάνει και η Αξιωματική Αντιπολίτευση. Ταυτόχρονα χάνει έστω λίγο από τις μικρές δημοσκοπικές δυνάμεις του και ο ΣΥΡΙΖΑ. Εν ολίγοις χάνει η Κυβέρνηση, χάνουν και τα δύο κόμματα που έχουν ασκήσει εξουσία και αυτό δεν μπορεί να περνάει απαρατήρητο.  Τα δύο αυτά κόμματα δείχνουν και να μην μπορούν να κατανοήσουν ότι κάτι φταίει στην τακτική τους , αλλά και ότι στην κοινή γνώμη υπάρχει διάχυτη η αντίληψη των διαχρονικών ευθυνών για το άθλιο Κράτος, τον προβληματικό ΟΣΕ  και το σιδηροδρομικό δίκτυο. Ταυτόχρονα δείχνουν να αγνοούν ότι αν το 70% και άνω θεωρεί ότι η Κυβέρνηση συγκαλύπτει, υπάρχει και ένα αντίστοιχο ποσοστό που θεωρεί και ότι η Αντιπολίτευση εργαλειοποιεί και τα σκάγια πιάνουν και τα πρώην κυβερνητικά κόμματα.
Ποιος κερδίζει; Ουσιαστικά δύο κόμματα , η ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ και η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ και η γκρίζα ζώνη που μοιάζει πια με « μαύρο κουτί» που δεν μπορούμε να αποκωδικοποιήσουμε εύκολα. Κερδίζουν δηλαδή οι δυνάμεις του « αντισυστημισμού» , αυτοί που δείχνουν να αντιδρούν πιο έντονα, να καταγγέλλουν πιο ηχηρά , να επιστρατεύουν τους πιο ακραίους χαρακτηρισμούς. Κερδίζει ο άγνωστος Χ και ο Κανένας. Κανείς δεν γνωρίζει τι θα προκύψει , όπως και κανένας δεν μπορεί να προκαταλάβει την μη δημιουργία νέου κόμματος, ενός « Κόμματος των Τεμπών». Οι προϋποθέσεις αυτή την στιγμή φαίνεται να ευνοούν μια τέτοια εξέλιξη και ας συνυπολογιστεί ότι αυτό μπορεί να ενίσχυε μια τάση συνολικής ανασύνθεσης του πολιτικού συστήματος.
Ας ξαναγυρίσουμε όμως στα συλλαλητήρια. Το πλήθος τους ήταν μεγάλο, άρα σ΄αυτό υπήρχαν πολίτες διαφορετικών ηλικιών, εμπειριών, κομματικών προελεύσεων, σκέψεων και αντιλήψεων εν γένει. Υπήρχαν όμως κοινά στοιχεία, όπως η αίσθηση πένθους, η συναισθηματική ταύτιση με τα θύματα και τις οικογένειες , η διάχυτη δυσαρέσκεια για την λειτουργία του Κράτους , η αποδοκιμασία των πολιτικών και επικοινωνιακών χειρισμών της Κυβέρνησης. Αν κάτι προκαλεί ανησυχία , είναι αυτά τα για πολλούς απροσδιόριστα χαρακτηριστικά να τροφοδοτήσει ένα παραπέρα ρεύμα απόρριψης δημοκρατικών θεσμών, Δικαιοσύνης , ακόμα και της Επιστήμης. Ήδη υπάρχει μια έντονη καχυποψία , μια τάση αμφισβήτησης των θεσμών, βιώνουμε ήδη μια κρίση εμπιστοσύνης που φαίνεται ότι με μεγάλες ταχύτητες μετατρέπεται σε κρίση πολιτικής εκπροσώπησης.
Αυτή την στιγμή αυτή την εξέλιξη μπορεί να ανατρέψει μόνο μια συσπείρωση των δυνάμεων που θέλουν απαντήσεις για τα Τέμπη και τιμωρία των ενόχων , αλλά ταυτόχρονα διαθέτουν στοιχειώδη ορθολογισμό και ευθύνη. Αυτή την ώρα δεν είναι εύκολο με την εικόνα που εμφανίζει το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του. Η Κυβέρνηση επιβαρύνεται με πολλά λάθη και την εμπεδωμένη αρνητική αντίληψη της κοινωνίας για τα Τέμπη. Έχει όμως εχθρό και τον χρόνο για μεγάλες μεταρρυθμίσεις και τις συνθήκες που δεν ευνοούν μεγάλες τομές.Με ευθύνη της σπατάλησε χρόνο και πολιτικό κεφάλαιο. Η Αντιπολίτευση στο σύνολό της θεωρώντας ότι « τώρα είναι η ώρα» δεν σκέφτεται στρατηγικά για την χώρα. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να το αναμένει λογικά κάποιος βασικά από το ΠΑΣΟΚ ή δυνάμεις του, όμως κάτι τέτοιο μοιάζει πια με ευχή. Τα κόμματα παρουσιάζονται ως δικαστές, εισαγγελείς , πραγματογνώμονες, όχι όμως ως πολιτικά υποκείμενα που έχουν χρέος να σκέφτονται και συνολικά για το μέλλον της χώρας, πέρα από το να ρίξουν απλά τον Κ. Μητσοτάκη. Γι αυτό υπάρχει η παράδοξη εικόνα η Κυβέρνηση να εμφανίζεται περικυκλωμένη, σε κόπωση και αντικειμενικά σε δυσχερή κατάσταση και ταυτόχρονα δεν υπάρχει εναλλακτική.